بررسی کیفیت زندگی و عوامل موثر بر آن در بیماران مراجعه کننده به سازمان بهزیستی در سال 1389

چکیده: هدف: همانطور که از موضوع این پژوهش مشخص است یکی از مهمترین عرصه های سنجش کیفیت زندگی در ارتباط با بیماران(کیفیت زندگی مرتبط با سلامت) بوده که افراد مبتلا به بیماریهای اعصاب و روان از جمله آن هستند. در این پژوهش محقق سعی دارد عوامل ایجاد کننده و ارتقاء دهنده کیفیت زندگی در افراد مبتلا به بیماریهای اعصاب و روان از جمله اسکیزوفرنیک،پارانوئید،اختلالات خلقی،اختلالات شخصیت و ... را معرفی کرده و با شناسایی ابعاد کیفیت زندگی و استفاده از شاخصی مناسب جهت اندازه گیری این فاکتورها دراین بیماران ،میزان کیفیت زندگی آنها را سنجیده و راه را برای مطالعات بهتر در زمینه چگونگی ارتقاء رضامندی و در نهایت کیفیت زندگی این بیماران در ابعاد مادی و معنوی فراهم آورد. روش: این پژوهش بر اساس روش پیمایش و از نوع توصیفی می باشد ودر آن جهت گرداوری اطلاعات از روش پرسشنامه استفاده شده است.این پرسشنامه در دو شکل به پاسخگویان رائه گردیده است:پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران اعصاب و روان سازمان بهداشت جهانی (هاینریچ). پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه و انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته ،به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss (science statistical package for social) استفاده شده است.از آنجا که پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران اعصاب و روان هاینریچ متغیر های گوناگون دموگرافیک،روابط فردی،روابط عمومی،مسائل روانشناختی و نحوه استفاده از وسایل عمومی را در بر می گیرد لذا تحلیلی است چند متغیره و نیاز به سنجش چند متغیره دارد.جهت تبیین نتایج و استخراج اطلاعات از روش آزمون آماری تحلیل واریانس یک عاملی (anova) ،میانگین نمرات و انحراف استاندارد، آزمون t و همچنین آزمونهای تعقیبی lsd و tamhan استفاده شده است. نتایج: نتایج بررسی مدل و نمودارهای رگرسیونی نشان می دهد :عملکرد و نقش فردی (151/0) + ارتباطات بین فردی (409/0) + (005/0) + وضعیت روانشناختی (339/0) + فعالیتها و موضوعات عمومی (099/0) برابر است با بر آورد کامل از وضعیت زندگی این بیماران.که شدت رابطه با توجه به ضرایب استاندارد شده به ترتیب ارتباطات بین فردی (468/0) ، وضعیت روانشناختی (438/0) ،عملکرد و نقش فردی (204/0) و فعالیتها و موضوعات عمومی (157/0) بیشترین تاثیر را در کیفیت زندگی بیماران اعصاب و روان دارند.مثبت بودن ضرایب نیز حاکی از آن است که هر چهار متغیر رابطه مستقیم با متغیر کیفیت زندگی دارند.یعنی با افزایش هر کدام کیفیت زندگی نیز افزایش می یابند. بحث و نتیجه گیری: در بررسی نتایج یافته ها درمی یابیم کیفیت زندگی بیماران اعصاب و روان به ترتیب تحت تاثیر چهار عامل مهم شبکه اجتماعی و روابط بین فردی،عملکرد و نقش فردی،وضعیت روانشناختی وفعالیتها و موضوعات عمومی قرار دارد. بنابرین با ارتقاء این حوزه ها می توانیم به وضوح ارتقاء در کل کیفیت زندگی فرد را مشاهده نماییم.از سوی دیگر برنامه ریزان سازمان بهزیستی می توانند با بررسی هم جانبه این ابعاد برنامه ریزی هایی جامع تری از آنچه امروز می بینیم ارائه نمایند. کلیدواژه ها:کیفیت زندگی / بیماران اعصاب و روان/ ابعاد کیفیت زندگی/ شاخص های کیفیت زندگی/ خدمات سازمان بهزیستی/ عوامل موثر بر کیفیت زندگی.